Samenkracht en burgerparticipatie

Door corona hebben burgerinitiatieven ook in 2021 deels hun activiteiten moeten stilleggen. Het dorpsbudget is daardoor niet overal geheel benut. Hetzelfde geldt voor het Eigen Kracht subsidiebudget. In 2021 resteert ruim ca. € 8.000 aan dorpsbudget van in totaal € 27.000.
Desalniettemin zijn dorpen actief gebleven in het onderhouden van (digitaal) contact met elkaar en hun vrijwillige achterban. De dorpscontactpersonen van de gemeente en het welzijnswerk hebben hier een ondersteunende rol in gehad. Vanwege Corona hebben dorpen 2 jaar (2020 en 2021) hun restanten mogen behouden. Het restbudget 2022 moet weer terugvloeien naar de gemeente.

Aan Eigen kracht budget resteert  in 2021 € 48.000  van in totaal € 64.000  (€ 50.000 jaarbudget + € 14.000 exploitatie buurtcentrum Nieuwdorp). De Eigen kracht subsidie is dit jaar verstrekt aan de drie ontmoetingsplekken Nieuwdorp, Oud Stein en Kerensheide en aan Kerstversiering dat op eigen initiatief is aangebracht in Oud Urmond.
Het restant Eigen kracht budget van 2021 is teruggestort in de krimp reserve.

In juli 2021 heeft de raad besloten dat er voor de periode 2022 t/m 2025 per jaar € 40.000 beschikbaar wordt gesteld aan Eigen kracht subsidie. Dit met het doel om burgerinitiatieven te faciliteren, actief eigenaarschap van inwoners te vergroten, aan gemeenschapsontwikkeling bij te dragen en om cofinancieringsmiddelen te werven. De raad heeft dit besloten na een motie van de DOS om structurele financiering.

Ontmoetingslocaties
In de gemeente zijn diverse ontmoetingslocaties die ontstaan zijn vanuit en beheerd worden door burgerinitiatieven. Daarnaast zijn enkele locaties in ontwikkeling of staan leeg. Voor deze locaties werken we het Accommodatiebeleid (2019) verder uit op het gebied van locatie en inrichting, en maken we afspraken over functies, activiteiten en financiën. Dit project is in 2020 gestart in samenspraak met inwoners en heeft in 2021 geleid tot een analyse en concept visie op basis van gegevens en gesprekken met de vrijwillige beheerders. Medio 2022 is de besluitvorming voorzien.

In november 2021 is het Participatiebeleid Omgevingswet 'Wie doet er mee?' door de raad vastgesteld. Vroegtijdige participatie is een belangrijk uitgangspunt van de Omgevingswet.
Het beleid biedt een kader voor een zorgvuldig participatieproces met aandacht voor rollen, verantwoordelijkheden, communicatie, informatiedeling en gebiedsgerichte samenwerking in de fysieke leefomgeving.

Het WAP bevat vier geprioriteerde projecten waaronder de aanpak van de woningvoorraad in het 'Kwadrant van Zaam Wonen', het Bruisend hart, Nieuwdorp duurzaam en 360 graden Nieuwdorp. Het project 360 graden Nieuwdorp gaat over het samen leven in de wijk met thema's als binding, betrokkenheid, inzet en behoeftes. De straatpeiling die in 2020 is uitgevoerd, heeft geleid tot nieuwe vrijwilligers. Waaronder een groep die bezig is met burenhulp en een jeugdgroep The New Generation die aan de slag is met activiteiten voor en door de jeugd. Dit wordt ondersteund door het welzijnswerk en het Buurtcentrum.
Daarnaast is vanuit 360 graden inbreng geleverd voor de overige genoemde projecten en het WAP in het algemeen zoals communicatie-uitingen en de totstandkoming van de wijkmarkt.
Het WAP is een pilot voor integraal en gebiedsgericht samenwerken binnen de Omgevingswet.

In de 2e helft van 2021 is de inschrijfprocedure doorlopen conform de opgestelde inschrijvingsleidraad. Het betrof een meervoudig onderhandse procedure voor de verkoop van het kerkgebouw om hiermee een marktpartij te vinden die voor eigen rekening en risico het voorkeursscenario van de herbestemming ontwikkelt, realiseert en exploiteert (zie raadsinformatiebrief d.d. 14 juli 2021). Over de uitkomsten van dit traject wordt de gemeenteraad in het 1e kwartaal van 2022 geïnformeerd.

Het aantal gesubsidieerde organisaties op het gebied van ondersteuning is afgenomen als gevolg van de bezuinigingen binnen de gemeente Stein. Daarnaast is MEE Zuid-Limburg gekort op de lopende subsidie. De gevolgen hiervan zijn zichtbaar. Dit in de vorm van wachtlijsten en minder inzet voor consultatie. In samenwerking met MEE Zuid-Limburg zijn de gevolgen in kaart gebracht en zijn gesprekken gevoerd om te komen tot nieuwe afspraken voor 2022. Eveneens zijn afspraken gemaakt met PIW, ook zij hebben te maken met een bezuinigingsopgave welke per 2022 in zal gaan. De effecten zullen  gemonitord worden door het gesprek met elkaar te blijven voeren.

In 2021 is het uitvoeringsplan Schuldhulpverlening 2021-2025 vastgesteld. Dit plan beschrijft hoe en wanneer de doelen uit het bijbehorende beleidsplan gerealiseerd gaan worden. In 2021 zijn we inwoners met betalingsachterstanden actief gaan benaderen in het kader van vroegsignalering en preventie. Daarnaast zijn inwoners geïnformeerd over ondersteuning bij schulden door onder meer de Rondkomen-krant, maandelijkse berichten in de Maaskentjer en actuele informatie op de website.

Kinderen uit gezinnen met een smalle beurs konden met behulp van het Jeugdfonds Sport en het Jeugdfonds Cultuur mee doen met hun leeftijdsgenoten. Ook Stichting Leergeld ondersteunde deze kinderen. Het ondersteuningsaanbod is afgelopen jaar uitgebreid met laptops en fietsen. Sinds september kunnen volwassenen met een smalle beurs gebruik maken van het Volwassenenfonds Sport & Cultuur.
Verder is ook in 2021 een succesvolle Kinderkledingdag georganiseerd.

Toegankelijkheid is een belangrijk thema binnen de gemeente Stein. Dit uit zich bijvoorbeeld in het apart hiervoor in het leven geroepen Sociaal Inclusie Panel. Dit panel maakt zich er sterk voor dat iedereen in Stein mee kan doen en zijn er intensief en structureel mee bezig hoe we onze gemeente nog toegankelijker kunnen maken. Er is veel aandacht voor toegankelijkheid op scholen. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan het wegnemen van fysieke belemmeringen in het gebouw, maar er zijn bijvoorbeeld ook prikkelarme klaslokalen ingericht voor mensen met een verstandelijke beperking.
Ook wordt er gewerkt aan een aantal innovatieve projecten zoals deelbaar vervoer en is er onder meer een onderwijsproject waarbij kinderen zelf kunnen ervaren hoe het is om een beperking te hebben.
In 2021 is deze inzet bekroond door het winnen van de verkiezing ‘Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland’.

2021 heeft in het teken gestaan van de implementatie van deze nieuwe wettelijke taak. Invoering van deze wet heeft plaatsgevonden op 01-01-2022.
Gemeentes krijgen een grotere rol rondom de integratie en participatie van statushouders. Zo is de gemeente verantwoordelijk voor de inkoop van inburgeringscursussen en zal er aan de hand van een Plan Inburgering en Participatie (PIP) doelen worden gesteld met de statushouder. Zuid-Limburgse gemeentes zijn ondersteund door Divosa voor de implementatie van deze taak. Het inkoopproces wordt ook op Zuid-Limburgse schaal aangepakt. Voor de overige nieuwe taken werken we samen met gemeenten Sittard-Geleen en Beek. Via het gemeentefonds zijn extra middelen verkregen voor de uitvoering van deze taken.

Op 1 november hebben de krimpregio’s te horen gekregen dat de DUB middelen voor 2022 verlengd worden. Op dezelfde wijze als in 2021, namelijk middels een decentralisatie uitkering. De DUB middelen lopen per 1 januari 2023 definitief af.
Op 17 juni 2021 heeft het Bestuurlijk Overleg Wonen Westelijke Mijnstreek besloten om het gealloceerd bedrag van 1 miljoen euro t.b.v. het woonbedrijf te verdelen onder de gemeenten van de Westelijke Mijnstreek naar rato van het inwoneraantal. Voor de gemeente Stein komt daardoor een bedrag van € 171.033 ten goede van de krimpreserve.

In 2021 heeft overleg plaatsgevonden met het Ondernemersfonds om verder invulling te geven aan de Steinse Cadeaubon. In 2022 wordt het voorstel van het Ondernemersfonds verder uitgewerkt.

LEADER is een Europees subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling. LEADER ondersteunt plaatselijke initiatieven die de leefbaarheid en economie op het platteland versterken. Burgerparticipatie, ondernemerschap en zelfsturing vormen de kern. De Europese Unie, de Provincie Limburg en de zestien Zuid-Limburgse gemeenten stellen geld beschikbaar voor initiatiefnemers met goede plannen. Het programma loopt van 2016 tot en met 2022.
In 2021 heeft Stichting Vrijheid Urmond een subsidie verzoek ingediend bij de LEADER commissie voor het project De Bath. In 2022 zal een definitief besluit genomen worden door de beoordelingscommissie.

In 2021 is samen met de kerkbesturen en betrokken partijen gestart om een kerkenvisie voor alle kerken in de gemeente Stein op te stellen. Doel van deze visie op religieuze gebouwen is het inventariseren van de problematiek van gebedshuizen, het bieden van een duurzaam perspectief op toekomstige omstandigheden, het vormen van een netwerk van betrokken partijen en het maken van afspraken over de rol van die partijen. In november 2021 is uw raad middels een presentatie op de hoogte gebracht van de stand van zaken. Het streven is om de visie in 2022 af te ronden.

In de gemeente zijn diverse ontmoetingslocaties die ontstaan zijn vanuit en beheerd worden door burgerinitiatieven. Daarnaast zijn enkele locaties in ontwikkeling of staan leeg. Voor deze locaties werken we het Accommodatiebeleid (2019) verder uit op het gebied van locatie en inrichting, en maken we afspraken over functies, activiteiten en financiën. Dit project is in 2020 gestart in samenspraak met inwoners en zal in 2022 tot een raadsvoorstel leiden.

In de begroting 2021 was een incidenteel budget van 110.000 beschikbaar in het kader van stimuleren burgerkracht. De coronacrisis en de hierdoor noodzakelijk opgelegde maatregelen hebben ervoor gezorgd dat er nog geen beroep is gedaan op deze stimuleringsregeling burgerkracht. Het bedrag van 110.000 is doorgeschoven naar 2022 waarbij zowel evenementenorganisaties als organisaties die een maatschappelijke activiteit organiseren aanspraak kunnen maken de stimuleringsregeling burgerkracht.

Ook in 2021 heeft het Steunpunt Mantelzorg Zuid de ondersteuning van mantelzorgers in Stein verzorgd. Hiervoor waren minder uren beschikbaar als gevolg van vermindering van de subsidie. Daardoor is ondersteuning meer groepsgewijs georganiseerd. Dit geldt ook voor de activiteiten van Stichting De Brug, die zorgvrijwilligers ondersteunt heeft.

Het netwerk Informele Zorg Stein bestaat uit betrokken professionals, vrijwilligers en mantelzorgers. Het netwerk heeft zich ingezet rond drie thema’s: in kaart brengen van respijtzorgmogelijkheden, het netwerk Informele Zorg Stein vergroten en verstevigen en het aanbod van kortdurend verblijf optimaliseren.

Verder is in december 2021 in samenwerking met de Zuid-Limburgse Coalitie Eenzaamheid extra aandacht gevraagd voor eenzaamheid tijdens de feestdagen.